2015 rok, który ma się ku końcowi, był dla inwestorów czasem od dawna nie widzianej niepewności i dużej zmienności. Na GPW mogliśmy obserwować zarówno dynamiczne wzrosty (w pierwszej połowie roku), jak i mocne spadki (pod koniec roku). Był również męczący trend boczny (w połowie roku). Sytuacja na rynku była odbiciem lustrzanym zdarzeń gospodarczych i politycznych. Przedstawiamy więc nasze subiektywne zestawienie 11 wydarzeń, które zmieniły obraz rynku w 2015 roku. To za ich sprawą jesteśmy tu gdzie jesteśmy, czyli w okolicach 45 tys. punktów na indeksie WIG.
1. Decyzja SNB, dotycząca obrony kursu EURCHF
Początek 2015 roku z pewnością wszyscy zapamiętamy na długo. 15 stycznia 2015 r. Szwajcarski Narodowy Bank Centralny zdecydował się wstrzymać obronę kursu #EURCHF na poziomie 1,2 do euro. Wprawiło to w osłupienie nie tylko analityków, ale i inwestorów giełdowych oraz zwykłych obywateli. Konsekwencje tej decyzji były dalekosiężne i wciąż są odczuwalne. O wszystkim pisaliśmy w tekście pt. Jaki wpływ na polską giełdę i gospodarkę będzie miał silny frank szwajcarski?.
Wykres 1: Notowania EURCHF, rok 2015.
2. Start europejskiego QE
2015 rok to rok walki z deflacją. Pod koniec stycznia 2015 roku najcięższe działa wytoczył Europejski Bank Centralny, który ogłosił uruchomienie wartego 60 mld euro miesięcznie programu luzowania ilościowego, zwanego europejskim QE. O jego starcie, jak i o pierwszych efektach pisaliśmy na łamach Strefy Inwestorów:
- Co oznacza start europejskiego QE dla polskiej giełdy?
- Wątpliwości co do pierwszych efektów europejskiego programu luzowania ilościowego
- W tym szaleństwie jest metoda – start europejskiego QE
3. Wstrzymanie wypłat dywidend z banków
Problemy banków zaczęły się jeszcze w 2014 roku. Indeks #WIGbanki wyznaczył szczyt w momencie kiedy KNF ogłosił nowe rekomendacje, dotyczące współczynników wypłacalności. Przez to, a następnie przez sytuację związaną z notowaniami franka szwajcarskiego, większość banków notowanych na GPW była zmuszona ograniczyć lub całkowicie wstrzymać wypłatę dywidendy z zysku za 2014 rok. O szczegółach pisaliśmy w artykule pt. Powód spadków sektora bankowego po kryzysie franka szwajcarskiego (dywidendy, zyski i KNF).
Wykres 2: Notowania indeksu #WIGbanki, 2014 - 2015 rok.
4. Rekordowe zyski w branży petrochemicznej
Spadające w 2015 roku ceny ropy naftowej wbrew intuicji pozytywnie wpłynęły na wyniki branży petrochemicznej. Sprawiły, że marże rafineryjne dosłownie „poszybowały w kosmos”. Wszystko dlatego, że producenci paliw obniżali ceny nieproporcjonalnie wolniej w stosunku do spadku ceny ropy naftowej. O sytuacji w branży paliwowej pisaliśmy w 2015 roku kilkukrotnie:
- Dlaczego, mimo spadków cen ropy, benzyna wciąż jest taka droga
- Na stacji drogo? PKN Orlen pompuje marże szybciej niż paliwo
- Różnica między ceną benzyny a oleju napędowego największa od 6 lat
Wykres 3: Notowania indeksu #WIGpaliwa, 2015 rok.
5. Wybory prezydenckie
Bez wątpienia wybory prezydenckie w maju były początkiem kolosalnych zmian politycznych, jakie nastąpiły w Polsce w drugiej połowie 2015 roku. To właśnie za sprawą wygranych wyborów prezydenckich Prawo i Sprawiedliwość dostało politycznego „wiatru w żagle”. Dla inwestorów, był to jednak symboliczny punkt zwrotny. Od maja, kiedy odbywały się wybory, do końca roku indeks #WIG20 stracił na wartości ok. 30%. Pisaliśmy o tym m.in. w artykule pt. WIG20 stracił 30% od zwycięstwa Andrzeja Dudy w wyborach prezydenckich.
Wykres 4: Notowania #WIG20, marzec - grudzień 2015 r.
6. Polacy inwestują w nieruchomości
W 2015 roku zwiększyła się popularność inwestowania w nieruchomości w Polsce. Widać to było wyraźnie po rosnącym trendzie zakupów za gotówkę. Powoli rosły też ceny zarówno mieszkań, jak i ich wynajmu. Sprzedaż nowych mieszkań była największa od 2007 roku.
O sytuacji na rynku nieruchomości pisaliśmy na łamach Strefy Inwestorów kilkukrotnie, m.in.:
- 7 powodów dlaczego mieszkania w największych miastach Polski są wciąż drogie
- Ceny mieszkań i najmu powoli rosną. Polacy zaczynają inwestować w mieszkania
- Deweloperzy sprzedali rekordowo dużo mieszkań, ale tanich i z niską marżą
7. Spadające ceny surowców
Ropa naftowa została przeceniona w 2015 roku o ok. 35%, gaz o ok. 40%, miedź o ok. 25% a złoto o ok. 10%. To był niewątpliwie rok spadających cen surowców, co odcisnęło piętno również na polskich spółkach. Sytuację na rynku surowców najlepiej pokazuje #CRB Index, który grupuje koszyk większości towarów notowanych na globalnych giełdach.
Wykres 5: CRB Index, 2015 rok.
O tym, w jaki sposób spadające ceny surowców, a zwłaszcza miedzi wpłynęły na sytuacje #KGH pisaliśmy w artykule pt. Jedna akcja KGHM warta 18,5 USD, to najmniej od maja 2009.
8. Ratowanie polskich kopalń węgla poprzez połączenie ze spółkami energetycznymi
To że sytuacja w polskim górnictwie nie należy do najlepszych wiedzieliśmy od dawna. Nie wiedzieliśmy jednak, że można ją próbować ratować poprzez połączenie kopalń z firmami energetycznymi. Pomysł wyszedł ze strony poprzedniego rządu, ale najwyraźniej obecny rząd postanowił mu przyklasnąć i plan jest skrupulatnie realizowany. O szczegółach „ratowania górnictwa” można przeczytać w artykule pt. Zamiana zysków na kopalnie.
To jak plan ratowania kopalni odbił się na branży energetycznej najlepiej obrazuje wykres indeksu #WIGenergia, który w ciągu jednego roku stracił na wartości ponad 30%.
Wykres 6: Indeks #WIGenergia, lata 2010 - 2015.
O sytuacji w branży energetycznej pisaliśmy też w artykule pt. WIG-energia na historycznych minimach - OFE nabite w akcjonariat obywatelski.
9. Wybory parlamentarne
Pod koniec października 2015 r. Prawo i Sprawiedliwość zwyciężyło w wyborach parlamentarnych. Uzyskało większość zarówno w Sejmie jak i w Senacie. Mając już po swojej stronie Prezydenta rozpoczęło proces zmian, który wciąż się nie zakończył, a który jak dotąd miał kolosalny wpływ na giełdę. O tym, jak istotne były i wciąż są te wybory pisaliśmy wielokrotnie:
- "Te wybory są chyba najbardziej istotne, jeśli chodzi o wpływ na notowania giełdowe" - wywiad z Sebastianem Buczkiem, Prezesem Quercus TFI
- Co wygrana PiS w wyborach oznacza dla giełdy?
- Co w swoim expose Beata Szydło powiedziała o giełdzie i gospodarce
10. Podatek od transakcji finansowych
Projekt ustawy autorstwa PiS, mającej na celu wprowadzić w Polsce podatek od transakcji finansowych wywołał szok w branży finansowej. Potencjalne konsekwencje były tak dalekosiężne, a przez to krytyka i tak silna, że ostatecznie rządzący wycofali się z jego wprowadzenia w zakładanym kształcie. Mimo to temat wciąż wisi nad rynkiem, niczym topór kata i w obliczu potrzeb finansowych związanych z realizowaniem przez PiS obietnic wyborczych, nadal może wrócić na pierwszy plan. O szczegółach pisaliśmy we wzbudzającym niemałe emocje artykule pt. Podatek od transakcji finansowych proponowany przez PiS - wszystko co powinieneś wiedzieć na jego temat.
11. Podatek bankowy
Podatek bankowy to bez wątpienia giełdowy temat numer jeden tego roku. Uzasadnienie jego wprowadzenia, jak i zakres jego oddziaływania wzbudziły gorącą dyskusję, mimo że wciąż ma on charakter projektu. Biorąc pod uwagę jednak większość parlamentarną PiS, podatek ten prędzej, czy później zostanie wprowadzony. Dlaczego zmieni on oblicze polskiej giełdy i gospodarki? Pisaliśmy o tym kilkukrotnie na przestrzeni ostatnich miesięcy:
- 6 powodów dlaczego proponowany przez PiS podatek bankowy to strzał w stopę dla gospodarki
- Sprawdzamy o ile zmniejszą się zyski banków z GPW po wprowadzeniu podatku od aktywów
- Podatek od aktywów bankowych – jak wpłynie na wyniki banków i co warto wiedzieć na jego temat
- PiS opodatkuje banki za kredyty w CHF, do udzielania których sam zachęcał w 2006 roku
Wykres 7: Indeks #WIGbanki, 2015 rok.
