Masz wrażenie, że koncerny paliwowe bardzo niechętnie obniżają ceny paliw w reakcji na spadające ceny ropy naftowej na światowych giełdach? Sprawdziliśmy to. To nie wrażenie, ale powtarzająca się zależność. Widać ją zwłaszcza w ostatnich tygodniach. W czasie, gdy cena ropy naftowej wyrażona w polskiej walucie na światowych giełdach zanurkowała w kilka tygodniu o 32%, notowania oleju napędowego wzrosły o 2%, a benzyny nie zmieniły ceny.
Cena ropy naftowej w PLN mocno w dół, a EU95 i ON niezupełnie
Od początku października notowania ropy wyrażone w polskiej walucie mocno spadają. W kilka tygodni spadły o jedną trzecią. Cena jednego litra ropy spadła z 1,8 do 1,22 zł. Myli się jednak ten kto pomyśli, że z tego tytułu kierowcy poczuli ulgę.
Cena litra ropy (kolor niebieski), ON (kolor czarny) i EU95 (kolor zielony) lata 2016 - 2018
Okazuje się, że w tym samym czasie średnia cena litra benzyny w Polsce praktycznie się nie zmieniła, a oleju napędowego nawet wzrosła - z 5,09 zł do 5,17 zł. W tej chwili notowania ropy naftowej znajdują się mniej więcej na takich poziomach cenowych jak pod koniec 2017 roku.
Zobacz także: Oto prognozy ile będzie kosztowała ropa naftowa w 2019 roku
Litr benzyny w tamtym czasie kosztował 4,41 zł, 13% mniej niż obecnie, a litr ON 4,57 zł jakieś 8% mniej. Być może jakiś wpływ na to miała obowiązująca od tego roku nowa opłata paliwowa dla stacji benzynowych. Dużo większy wpływ miało jednak to, że ceny paliw w Polsce bardzo niechętnie są obniżane wraz z dynamicznie spadającymi cenami ropy naftowej, a dużo szybciej są podwyższane w odpowiedzi na jej wzrosty.
Za ile litrów ropy kupiłbyś litr benzyny?
Zależność jest bardzo prosta. Gdy cena ropy naftowej rośnie, wraz z nią równomiernie są ponoszone ceny paliw. Kiedy jednak notowania ropy naftowej mocno spadają, obniżki cen paliw na stacjach benzynowych postępują z opóźnieniem.
Cena litra ropy (góra) i stosunek ceny benzyny EU 95 do 1 litra ropy (dół)
Wbrew pozorom, najbardziej przepłacamy za benzynę czy olej napędowy na stacjach nie wtedy gdy notowania ropy naftowej są wysoko, ale gdy są nisko. To wtedy marże generowane przez producentów są najwyższe, bo ceny paliw są obniżane powoli. I tak przykładowo, absolutny rekord drożyzny na stacjach benzynowych miał miejsce na początku 2016 roku. Wtedy jeden litr benzyny kosztował aż sześciokrotność ceny litra ropy naftowej. Mimo, że notowania ropy w PLN osiągnęły równie niski poziom jak w 2008 roku to cena EU 95 była na stacjach 17% wyższa niż jesienią 2008.
Za każdym razem, gdy notowania ropy naftowej mocno spadały - tj. w 2018, 2015 czy 2008 rok u - ceny paliw na stacjach tak szybko do tych zmian się nie dostosowywały. Nie można tego niestety usprawiedliwić tym, że w cenie paliw na stacjach jest zaszyte sporo podatków stałych. Z analizy danych wynika, że to raczej efekt starej dobrej zasady, że lepiej nie obniżać cen zbyt szybko, bo może się okazać, że później będziemy musieli je podnieść.
Ostatnie lata pokazały, że najlepszym okresem dla producentów i dystrybutorów paliw w Polsce nie są okresy, gdy ceny ropy są wysokie, ale gdy są niskie.
Zobacz także: Ceny ropy rosną z kilku powodów – dr Adam Czyżewski, główny ekonomista PKN Orlen
